Heb jij regelmatig last van een onrustig gevoel? Dat je wel verlangt naar rust, maar toch niet stil kunt zitten en tot rust kunt komen? Op termijn kan dit serieuze klachten geven. Lees gauw verder en ontdek de belangrijkste strategieën en oefeningen om je onrustig gevoel te lijf te gaan.
Consequenties onrustig en opgejaagd gevoel
Iedereen kampt wel eens met een onrustig of opgejaagd gevoel. En voor een keer maakt dit helemaal niet zoveel uit. Maar als het blijft aanslepen, dan wordt het probleem ernstiger. Dan heb je niet te maken met tijdelijke nervositeit, maar met een chronisch onrustig of opgejaagd gevoel en dat maakt het moeilijk om nog goed te functioneren. Op allerlei levensgebieden kunnen er dan problemen ontstaan.
Steeds meer mensen krijgen te maken met een onrustig gevoel, stress en/of burn-out klachten en dat is niet zo gek in onze huidige maatschappij. Er wordt immers steeds meer gevraagd van mensen en de hoeveelheid prikkels die we te verwerken hebben groeit nog steeds. Laatst hoorde ik een vriendin van me raad geven aan iemand anders. Ze zei dat die ander wat meer aan sport moest doen, omdat ze zo gestrest was. Sporten wordt echter zwaar overschat als vorm van ontspanning.
Sommige mensen denken dat sporten alleen voldoende is om te ontspannen en om van hun onrustig gevoel af te komen. Helaas werkt dat niet zo. Hieronder zal ik delen waarom dit zo is en wat je dan wel kunt doen om écht tot rust te komen.
Wat is een onrustig gevoel?
Een onrustig of opgejaagd gevoel is simpel gezegd een uiting van stress. Belangrijk dus om op zoek te gaan waar het onrustige gevoel vandaan komt.
Heb je een stressvolle baan, een groot gevoel van verantwoordelijkheid of een ruzie van een vriend? Er kunnen oneindig veel oorzaken zijn van een opgejaagd gevoel. Allemaal zorgen ze voor de activatie van je sympathicus van het autonome zenuwstelsel en voor de productie van het stresshormoon cortisol. Op zich is dit hormoon niet slecht en het is zelfs noodzakelijk om te overleven en te functioneren. Maar als je een continu hoog cortisollevel hebt in je lichaam, dan is dit absoluut desastreus voor je gezondheid.
Stress kan zich op verschillende vlakken uiten: zowel mentaal, emotioneel als fysiek. Belangrijk dus dat je leert om lichaam én geest weer in balans te brengen om rust te ervaren en lekker in je vel te komen zitten.
Er zijn een aantal verschillende niveaus om te ontspannen, namelijk fysieke ontspanning, mentale ontspanning, emotionele ontspanning en spirituele ontspanning.
Ik zal ze hieronder één voor één bespreken.
Mentale ontspanning
Onze huidige maatschappij is erg gericht op tijd, planningen, kennis, succes, groter, meer, beter, etc. Ons brein maakt hierdoor overuren. De gehele dag zijn we bezig met nadenken, overleggen, concluderen, analyseren, piekeren en plannen. Niet alleen op het werk, maar ook thuis!
Tevens zien we dat we te maken krijgen met steeds meer prikkels. De hoeveelheid prikkels die vandaag de dag op ons afkomen is sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw vervijfvoudigd (wetenschappelijk vakblad Nature Communications)! Je mobiele telefoon plingt, trilt of ringt de hele dag door. We hebben altijd wel iets te doen en kunnen maar moeilijk stilzitten. De radio of tv staat voortdurend aan. Op de wegen is het megadruk en het liefst doe je twee of drie dingen tegelijk, want je ‘moet’ nog zoveel. Onderschat overigens het woordje ‘moeten’ ook niet. Dit woord overprikkelt ons ook. Je ervaart druk, spanning, dwang, weinig keuzevrijheid, etc.
Wanneer dit allemaal positieve prikkels zijn, dan kunnen je brein en je lijf hier langduriger en gemakkelijk mee omgaan, dan wanneer het negatieve prikkels zijn of wanneer je te maken hebt met (extra) stress of als je hier minder goed tegen kunt. Bijvoorbeeld wanneer je hooggevoelig bent of ADHD hebt.
Door de continue overbelasting van je brein en het daaraan gekoppelde overbelasting van je (sympathische) zenuwstelsel kom je moeilijk tot mentale ontspanning. Deze overbelasting is overigens ook dé reden dat we op andere niveaus lastig kunnen ontspannen.
Lichamelijke ontspanning
Deze vorm krijgt vaak onvoldoende aandacht door de sterke focus op ons hoofd. We eten snel een (ongezonde) hap, want we moeten nog van alles. Ik hoorde laatst zelfs iemand zeggen dat slapen een nutteloze bezigheid is en dat hij deze bezigheid daarom het liefst zo kort mogelijk houdt!
Vaak voelen we ons ook mentaal te onrustig om echt fysiek te kunnen ontspannen. Als je geest stopt met inspanning volgt de ontspanning van je lichaam als vanzelf.
Maar het omgekeerde is ook waar. Door lichamelijk te ontspannen kun je ook beter mentaal ontspannen. Juist door inspanning en fysieke uitputting worden er stofjes geproduceerd die stress tegengaan, wat ervoor zorgt dat je na je inspanning beter kunt ontspannen.
Emotionele ontspanning
Ook deze vorm van ontspanning krijgt vaak onvoldoende aandacht. Vaak worden lastige, moeilijke emoties weggedrukt. Zelf het onrustige gevoel proberen we weg te drukken. De één gaat juist eten en de ander vlucht in tv kijken, shoppen, roken, drinken, social media, etc. Zoals in een van mijn eerdere blogs vermeld, hebben de meesten van ons ook nooit geleerd hoe je met (lastige) emoties om moet gaan.
Door deze emoties continu te negeren, hopen ze zich op met het risico op een uitbarsting of het gevoel geen grip meer te hebben op jezelf en het leven. Door ze juist toe te laten in plaats van ze weg te drukken, zullen ze snel wegebben. Ook hier geldt dat als we ons mentaal onrustig voelen, we lastiger emotioneel kunnen ontspannen.
Spirituele ontspanning
We zijn in toenemende mate op zoek naar zingeving in ons leven. Waarschijnlijk gedreven door de ellende in onze wereld en onze identificatie met materiele zaken, gedachtes en emoties.
We vinden het belangrijk om verbondenheid te voelen met onszelf en de wereld om ons heen. De explosieve groei van yogascholen, spirituele platforms en de vele retreats zijn hier het bewijs van. Toch is het lastig om dit vol te blijven houden. Als we weer terug op ons werk zijn of ons drukke gezinsleven of sociaal leven weer oppakken, merken we dat dit gevoel weer snel wegebt.
Geen balans geeft een onrustig gevoel
De meeste mensen zijn niet in balans op deze 4 gebieden van ontspanning. De meeste moeite kost het ons om mentaal geheel tot rust te komen, terwijl hier de meeste winst te behalen valt. Als je immers mentaal tot rust komt, dan vind je ook eerder ontspanning op de andere gebieden.
Stress is zo’n beetje de norm geworden. Het geeft je een onrustig gevoel in je lichaam en vaak weten we niet meer hoe we kunnen terugkeren naar ons ontspanningssysteem. Hoe langer je overigens in je stress-systeem zit, des te moeilijker wordt het om terug te keren naar ontspanning. En het nare is dat we vaak niet eens door hebben dat we continu in ons stress-systeem zitten.
Alleen fysieke inspanning met als doel om je lichamelijk te kunnen ontspannen is niet voldoende om terug te keren naar je ontspanningssysteem. Bewezen is wel dat sporten, zo’n 3-5 keer per week 45 minuten, bijdraagt aan je geestelijke gezondheid. Doen dus! Maar met de grote hoeveelheid prikkels die op ons afkomen, is sporten alleen niet meer voldoende om écht tot rust te komen.
Voor een duurzame en langdurige vorm van ontspanning is het belangrijk om naast het sporten te focussen op je mentale ontspanning. Er zijn een aantal verschillende manieren om dit te doen. Hieronder volgen de twee belangrijkste manieren:
1. Meditatie / Mindfulness
Bij meditatie proberen we de aandacht naar binnen te keren. We keren ons naar binnen om te kijken wat er zich in de binnenwereld afspeelt, zoals bijvoorbeeld bepaalde gevoelens, emoties of gedachten.
Bij mindfulness zijn we met onze volle aandacht bij datgene waar we mee bezig zijn. Volledig in het hier en nu. Voor beide geldt dat we ons even afsluiten van de buitenwereld en alle prikkels. We worden dus even niet geleefd, maar worden juist bewuster wie we (willen) zijn en wat we willen doen, welke keuzes we willen maken. Het helpt je om een dagelijks rustpunt te vinden en om je bewustzijn te trainen.
Voor mij klonk meditatie altijd heel zweverig. Ik zag mensen urenlang niks doen en stilzitten in de lotushouding. Niets voor mij, dacht ik toen. Langzaamaan zijn de vooroordelen bij mij verdwenen en merk ik het profijt van mediteren. Ook landelijk vindt er momenteel een verschuiving plaats. Steeds meer leidinggenden, managers, CEO’s en ondernemers beginnen de voordelen hiervan in te zien. Van de meest succesvolle mensen blijkt zo ongeveer 90 procent iedere dag de tijd te nemen om te mediteren!
Mocht je moeite hebben om te mediteren, dan kun je ook ademhalingsoefeningen en technieken gebruiken om tot diepe ontspanning te komen. Zeker bij mensen die moeilijk tot rust kunnen komen een aanrader!
2. Ademhalingsoefeningen
Sinds ik in 2017 in aanraking ben gekomen met ademwerk en de effecten hiervan op ons lichaam en geest, ben ik een groot fan.
Ademwerk of ademhalingsoefeningen stellen je in staat om je lichaam en geest met elkaar in verbinding te brengen. Het is de brug tussen de buitenkant en de binnenkant van ons lichaam en een eerlijke boodschapper van ons gevoel.
Onze ademhaling bepaalt grotendeels hoe we in het leven staan. Het wordt gevormd door onze ervaringen. Door bijvoorbeeld emoties te onderdrukken zetten we deze vast in het lichaam, waardoor we minder ademcapaciteit gebruiken. Gemiddeld gezien gebruiken we maar 30% van onze ademcapaciteit! Een verkeerde of onvolledige ademhaling kan zowel op fysiek, emotioneel als mentaal vlak ongemakken geven. Eerder beschreef ik al eens de 14 redenen waarom het belangrijk is om een goede ademhaling te hebben.
Het grote voordeel van ademwerk is dat deze altijd beschikbaar is, aanwezig is in het hier en nu en gemakkelijk is op te merken. Bovendien heeft het invloed op alle vier de niveaus van ontspanning. Met je ademhaling kun je invloed uitoefenen op je autonome zenuwstelsel. Als je je ademhaling vertraagt, activeer je het parasympatische zenuwstelsel. Dit zorgt voor rust, herstel en ontspanning.
3 simpele ademhalingsoefeningen tegen een onrustig gevoel
-
- De snelste en gemakkelijkste manier om je stressniveau te verlagen is door dus rustiger te ademen en wat meer naar de onderbuik toe. Forceer niet, adem soepel en rustig. Probeer dan je uitademing wat langer te maken dan de inademing. Deze oefening is super effectief en simpel. Drie tot vijf minuten is al voldoende om het verschil te ervaren.
-
- Ademen door de neus helpt beter tegen stress dan ademen via de mond. Zet dus een kruisje op je hand en wordt telkens als je het kruisje ziet jezelf bewust van je ademhaling. Adem je vaak door je mond? Probeer dan eens met een pleistertje (Leucopor) je mond een uurtje dicht te plakken.
-
- Neem af en toe eens een adempauze. Dit kan al door bijvoorbeeld telkens als je naar het toilet gaat even in te checken bij je ademhaling. Volg je ademhaling drie tot vijf keer. Je ademhaling bevindt zich in het hier en nu en door op je ademhaling te focussen verschuift je aandacht zich van de stress naar het hier en nu.
Eerder heb ik al eens een blog geschreven met de 14 redenen waarom goed ademhalen belangrijk is.
Net als meditatie geven de verschillende ademhalingsoefeningen je naast totale ontspanning en innerlijke rust ook een verruiming van het bewustzijn. Je hebt hierdoor de mogelijkheid om je persoonlijk verder te ontwikkelen. Niks zweverigs aan dus!
Vaak is ademwerk gemakkelijker om mee te starten in vergelijking met mediteren, zeker als je onrustig bent. Bij meditatie moet je eerst door de onrust heen. Bij ademwerk doe je eerst wat actieve oefeningen, zodat je daarna beter kunt ontspannen. Het geeft je als het ware iets te doen.
In het basispakket van scholen
Steeds meer realiseren mensen zich dat ze niet alleen hun lichaam fit en gezond moeten houden, maar ook hun geest. Om meditatie en ademwerk nog wat meer uit de zweverige hoek te halen, zou dit wat mij betreft in het basispakket van de basis- en middelbare scholen mogen zitten. Hiermee zouden niet alleen ziektes voorkomen kunnen worden, maar zou er ook beter gescoord worden op het gebied van vitaliteit en levensgeluk. Succes is een gevolg.
Meer weten?
Blijf jij als leider met een continu onrustig gevoel en stress rondlopen? Of ben jij een leider met lef? Ben jij iemand die goed naar zichzelf luistert en voor zichzelf zorgt? Iemand die weet wat hij wil en ook hiernaar handelt? Iemand die authentiek is en zichzelf te allen tijde van stress naar ontspanning kan managen? Een échte leider die ook hierin een inspirerend voorbeeld is voor velen? Een leider die het beste uit zichzelf én het team haalt?
Wil jij voor eens en altijd van dat onrustige gevoel af en jouw leiderschap verder ontwikkelen? Doe dan mee met de masterclass die binnenkort gegeven wordt. Inschrijven is helemaal gratis. Heel graag tot dan!
