Teveel verantwoordelijk nemen, de meeste managers en ondernemers herkennen het wel. Een mooi thema waar ik de afgelopen tijd veel vragen over heb gekregen. Wanneer neem je namelijk teveel verantwoordelijkheid? En geef je ook de ruimte om anderen hun verantwoordelijkheid te laten nemen?
Vaak hoor ik terug van leidinggevenden dat ze vinden dat hun medewerkers te weinig verantwoordelijkheid nemen. Zelf vinden ze vaak dat ze teveel verantwoordelijkheid nemen. Hebben deze thema’s misschien met elkaar te maken?
In dit artikel deel ik graag mijn inzichten over het thema verantwoordelijkheid en de uitdagingen die hierbij komen kijken voor managers en ondernemers.
Eigenlijk kun je over dit thema wel een heel boek schrijven, maar ik wil het graag even praktisch houden voor je. Daarom deel ik graag de punten waarbij het vaak mis gaat: bij het weinig of teveel verantwoordelijkheid nemen.
Te weinig verantwoordelijkheid nemen
Veel bedrijven en organisaties ervaren, dat hun medewerkers te weinig verantwoordelijkheid nemen. Dit was ook het geval bij een opleidingsinstelling waar ik vorige week een aantal workshops mocht verzorgen.
We kregen een mooie, kwetsbare discussie over de redenen waarom de docenten zo weinig eigen verantwoordelijkheid lieten zien.
Mijns inziens waren in deze organisatie hier een aantal oorzaken voor, namelijk:
1. Oud zeer
Er speelde nog behoorlijk veel ‘oud zeer’ wat niet erkend werd door de directie. Als dit niet erkend wordt, blijft het altijd de kop opsteken.
2. Dingen opleggen
Mensen willen niet veranderd worden. Het is belangrijk om mensen intrinsiek te motiveren in plaats van hen dingen op te leggen.
3. Geen waardering
Mensen die wel extra verantwoordelijkheid namen werden niet gewaardeerd hiervoor.
Als er een te grote groep mensen regelmatig met de hakken in het zand staat, dan kost het de organisatie en de manager vaak veel tijd en energie om dingen in beweging te krijgen. Als je überhaupt al weet hoe je het beste hiermee om dient te gaan.
Teveel verantwoordelijkheid nemen
Het is begrijpelijk dat leiders alles geven voor het succes van hun team of bedrijf. Doelen bereiken en teams managen zijn prioriteiten. Maar het is ook belangrijk om te leren delegeren!
Vaak zitten managers en ondernemers in mijn trainingen die hier moeite mee hebben. Ze vinden het lastig om de controle uit handen te geven of ze vinden dat ze het zelf beter kunnen dan hun medewerkers. Perfectionisme heet dit ook wel. Hier kun je meer lezen over ‘perfectionisme loslaten‘. Het kost hen vaak teveel tijd om de juiste uitleg en begeleiding te geven en doen het dan liever zelf.
Consequenties teveel verantwoordelijkheid nemen
Teveel verantwoordelijkheid nemen heeft zeker een aantal consequenties. Zowel voor jezelf als voor je team of bedrijf. Hieronder volgen er een aantal.
1. Fysieke en mentale uitputting
Een van de meest directe gevolgen van het dragen van te veel verantwoordelijkheid is fysieke en mentale uitputting. Managers en ondernemers die voortdurend lange uren maken en zichzelf geen tijd gunnen voor rust en herstel, lopen een groot risico op overspannendheid of in het ergste geval zelfs een burn-out. Symptomen van overspannenheid zijn onder andere vermoeidheid, slapeloosheid, concentratieproblemen en een verzwakt immuunsysteem. Op de lange termijn kan dit leiden tot ernstige gezondheidsproblemen zoals chronische stress, depressie en hartziekten.
Niet alleen de gezondheid, maar ook relaties en je eigen persoonlijke groei lijden hieronder, omdat alle aandacht op het werk of het bedrijf is gericht. Er is zogenaamd geen tijd voor zelfzorg. Teveel verantwoordelijkheid nemen op je werk gaat vaak hand in hand met te weinig verantwoordelijk nemen voor jouw zelfzorg.
2. Verminderde productiviteit
Hoewel het contra-intuïtief lijkt, kan het dragen van teveel verantwoordelijkheid de productiviteit juist verminderen. Wanneer managers en ondernemers zich overbelast voelen, kunnen ze moeite hebben om zich te concentreren en effectief te werken. Dit leidt vaak tot een afname in kwaliteit en kwantiteit van het werk, wat uiteindelijk de groei en het succes van het bedrijf kan belemmeren.
Uit een studie van het Institute for Corporate Productivity bleek dat 72% van de bedrijven met overbelaste managers een significante daling in productiviteit rapporteren. Dit toont aan hoe belangrijk het is om een gezonde werkdruk te handhaven.
3. Slechte besluitvorming
Teveel verantwoordelijkheid nemen kan ervoor zorgen dat managers en ondernemers moeite hebben met het nemen van weloverwogen beslissingen. Stress en vermoeidheid kunnen hun beoordelingsvermogen vertroebelen, waardoor ze mogelijk impulsieve of slecht overwogen beslissingen nemen. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor het bedrijf, zoals financiële verliezen, beschadigde relaties met klanten of werknemers en gemiste kansen.
4. Beperkte ontwikkeling medewerkers
Een ander belangrijk gevolg van het dragen van te veel verantwoordelijkheid is dat er weinig ruimte overblijft voor medewerkers om zichzelf te ontwikkelen. Wanneer managers en ondernemers alle taken en beslissingen naar zich toe trekken, krijgen medewerkers niet de kans om hun vaardigheden te ontwikkelen, initiatief te tonen en te groeien binnen hun rol. Dit kan leiden tot een gebrek aan motivatie, een gevoel van onderwaardering en een hogere kans op personeelsverloop. Het ontwikkelen van je medewerkers is niet alleen belangrijk voor hen, maar geeft ook jou als leidinggevende de meeste voldoening.
5. Gebrek aan begeleiding
Naast een gebrek aan ontwikkeling bij de werknemers, zie ik ook vaak dat er te weinig ruimte is voor begeleiding van medewerkers. Overbelaste leiders zijn vaak minder toegankelijk en minder in staat om hun teams effectief te ondersteunen. Dit kan leiden tot een gebrek aan begeleiding, verminderde motivatie en een verhoogde stress onder werknemers. Bovendien kan het de werkcultuur negatief beïnvloeden, wat resulteert in een hoger personeelsverloop.
6. Verlies van innovatie en creativiteit
Een teveel aan verantwoordelijkheid kan de creatieve en innovatieve capaciteiten van managers en ondernemers belemmeren. Wanneer hun dagen gevuld zijn met taken en verplichtingen, blijft er weinig ruimte over voor strategisch denken en innovatie. Dit kan de concurrentiepositie van het bedrijf verzwakken en kansen voor groei en verbetering missen.
Balans is de sleutel
Het is cruciaal om een mooie balans te vinden hierin. Verantwoordelijkheid nemen voor het bedrijf is belangrijk, maar dat geldt zeker ook voor jouw eigen welzijn. Dat mag geen ondergeschoven kindje zijn.
Het begint altijd met bewustwording. Denk na over je eigen behoeften en welzijn. Plan tijd voor zelfzorg, geef aandacht aan relaties en zoek mogelijkheden voor persoonlijke groei.
Als je in plaats van steeds teveel verantwoordelijkheid te nemen, in staat bent om het juiste evenwicht hierin te vinden, dan heb je meer grip op je leven en ook in je rol als manager of ondernemer. Het versterkt niet alleen jouw leiderschapskwaliteiten, maar het creëert ook een duurzaam fundament voor zowel jezelf als het bedrijf.
Meer weten?
Ik ben even benieuwd… welke van bovenstaande punten resoneert het meest bij je? Waar zou jij momenteel wel wat hulp bij kunnen gebruiken?
Als je op een goede manier weet te balanceren tussen verantwoordelijkheid nemen en geven, dan levert jou dit het meeste op qua tijd, geld en energie op de lange termijn. Ben je bereid om hierin te investeren of blijf je teveel verantwoordelijkheid nemen?
Wil je meer weten over hoe ik je hierbij kan helpen? Geef je op voor een kennismakingsgesprek of schrijf je in voor de gratis masterclass die binnenkort gegeven wordt.